Zazay, Talışi, Beluçi, Mazenderani, ni mıletê Deylemıjiê. Zonê naynu zumini ra nejdiyê. Vırênunê ma vatêne „Ma İran ra ameyme. Uza ma rê tada kerdo, ma uza ra ameyme tha, ameyme Dêrsım.“
Waxtê dewleta Osmani de alaqa Dêrsımi u İrani bıriya. Yavuz ke nêşkiyo Dêrsım kuyo, mılhê Kırmanci (Kurdi) rusnê Dêrsım ke, eve vasıta dini Zazau asimile kero.
Zazay zomonê ra tepia pede pede kotê ve bınê teşirê Kırmancunê Elevü. Kırmancê Suni ağau ra, Kırmancê Elevi ki piru ra Kırmanc nêvanê, teyna aê ke tebaa sae benê, inu ra Kırmanc vanê. Taê Khurêsunê ma cokaro vanê „Ma Kırmanc nime, Kırmanc tolivu ra vanê, Kırmanc na aşiriê.“ Taine vatêne „Hata ve na serrunê peê 38i, Mamekiye ke bi vi suke, qewu de taine ke vatêne ‘Ma Kırmancime’, taine ki vatêne ‘Zonê ma Zazakiyo, ma Zazayme.’“
Taê cêncê maê nıkaêni vanê ke, „İ Kurdunê ma rê heni heqaret mekerê, mevazê ‘Khurr’; ma ki Kırmancime, i ki Kırmanciê.“ Eke ame hesavê hu, çıturi zonenê ke Kırmanc namê aşirunê Kurduno. Mıletê ma ça vato Khurr, ey araze kerine:
‘Khurr’ qeso de Kırdaşkiyo. Zonê Khurru ra Kırdaşki ki vanê, Kırmancki ki vanê. Kırmancê cêri, aê ke sonê camiye, Kırdaşki qesey kenê, qeseykerdena dinu de „khurr“ zof vêreno ra (manê qesey: ‘laz’ (oğul). Mesela; vanê „Khurro çı dıki?“, vanê „Khurro xêr hati!“, vanê „Ez khurrê Sılêmanê...“ Her roz inu ke zumıni de qesey kerd, zumıni ra vanê ‘khurro’. Cokaro taê Dêrsımıji inu ra „Khurr“ vanê, u heqaret niyo. Aê ke namê etnisita nêzonenê, i Kırmancu ra „Khurr“ vanê.
Tha de sıma rê zu hekiata de hu bınuşine:
Rozê ez nisto ro dolmıs, son Xarpêt. Kotime Pêrtage, dolmıs uza vınet, taê yenê warr, hama kotê qesey, gıra’ lewinê, Kırmancki qesey kenê; zu vano ‘herre’, zu vano ‘werre’, zu en hetê pey de vi, ey Zazaki va ke „‘De hayde, de hayde, ha herre, ha werre, de endi bêrê warr.“ Zonê dinu de ‘herre, werre’ zof vêrena ra, cokaro taê Dêrsımıji zonê dinu ra Herre-Werre vanê. Na „Herre-Werre“ tek teyna Zazaê Dêrsımi vanê, Kırmanci zonê ho rê şivê ho ra gore Kırmanci/Kurmanci vanê.
Taê alvoji ki ida kenê ke Kırmanc Elevü rê vanê. Manç qeso de Hermenkiyo, yeno mana ‘laj’i, yeno mana ‘oğul’i. Hermeni Kurdu ra „Kırmanç“ vanê, yanê vanê ‘lazê Kurdi’. Tırki de ki vanê ‘Kürdoğlu’. Her mordemo zonaağ zoneno ke Zazaê Elevi ki estê, Zazaê Suni ki estê; Tırkê Elevi-Bektaşi ki estê, Tırkê Suni ki estê (zomonê ki na mıleti Sunü ra vatêne Tırk, Tırk mana Sunü de vatêne). Dêrsım de Kırmancê Elevi estê, hama zovina cau de Kırmancê Suni estê. Zovina cau de Aravê Elevi ki estê, Aravê Suni ki estê. Elevi namê Hz. Eli ra yeno, Tırki de Alevi, Zazaki de ki Elevi vanê.
Nia dê; Kırmanc, Kırmanç, Kurmanc, Kurdmanc, Kurdmançi, Kırdas, Kırd, Kurd, Kürt, Kürd, Kord, Kortik, ni nia pêro mıleto ke Herre-Werre qesey keno, namê i mıletiê. Ni azê Karti u Kırtünê. Karti, Kırti ataê naynunê, tarıxçi heni vanê. Tırkê Tırkçi cokaro vanê „Kürdu kou de payno ro vore, vore bınê lıngu de vato ‘kart kurt’, cokaro inu ra vato Kürt, i Tırkê maê kounê.“ İ ki heni pê mıleti xapnenê.
Ma ke ewraqunê resmü de „Kırmancki“ ya ki jê „Kırmancki (Zazaki)“ ya ki jê „Kırmancki-Zazaki“ nust, eve hu deştia Zazaki beme, besneme ro Kırmancki, keme Kırmancki (Kurdki). Ma gune aqılê mıleti têwerte ra mekerime. Ma wertê mıletu de eve zonê hu nas beme, ilım de, universtu de namê zonê ma Zazakiyo. Zazaki ke va ke, lehçê hu estê. Lehçê ma ra (Dêsım, Qerebêl, Xınıs, Varto) Zazakiyê cori vanê.
