Zazaki.de

GEREKE HONA CERA BÊ: PEYBENDÊ QESU BE YÊ HALU RA

PEYBENDÊ NAMEY

1. -a (-ra): sera, vera, sodıra, tevera
2. -ale: xırxale, viale
3. –an: a) herran, paan b) çi medecan, zerredecan
4. -ane: a) şodırane, şandane b) selexane, niştane (engıştane), jüane, kêfane
5. -are: goşare
6. -az: miraz, hengazi
7. -be: rêzbe, gılbe
8. –bend: phezbend, sazbend
9. -ber: azneber, rayber
10.–bune: isanbune, weşbune (Varto de esto)
11.-çi (-ci): avsanci, gerreci {Tırki ra}
12.-dar: namdar, zondar, gosdar
13.-de (-d): 1. peydena, 2. avarde (anvard)
14.-ê!: daê! çênê! Elê! (hal)
15.-o!: bao! aphılo! qomo! Heso! (hal)
16.-ê: rocê, jüyê
17.-e: ware, raşte, bıne, miane, sare (sere), vêre
18.-e: çêneke, gırmıke, lese, tuske, khavıre
19.-ece (-eze): kelece
20.-ecın: kermecın
21.-êle: torzêle, çhikêle
22.-ên (-en): verên, dotên, peyên, serên
23.-enê! (-êno!): waenê! bıraenê! (hal)
24.-ên (-in): darıkên, asınên, zerrnên, sêmên
25.-êni (-ine, -inı): a) domanêni {fekê Vartoy de -têni, -tine bena}, zorbazêni
26.-êniye (-eniye): verêniye, bınêniye, serêniye
27.-êna (-na): serrêna, tenêna, taêna, hevêna, jüna, herbina, zovina
28.-êre (-êr): vaşêre, velgêre, gozêre
29.-ge (-geh): adırge, bınge, jiarge, berge
30.-ın (-in): serdın, solın, boin, teliin, xılkın
31.-ıc (-ız, -ıj): dewıc, Balabanıc, Erzınganıc
32.-çık: Xormeçık, Kısmorçık, Xırançık, Pilvançık
33.-i (-y, -ey, ê): a) gay, mangey, mordemi, cênıki b) bonê mordemi , porê laji (hal)
34.-i (-ı, ki): {fekê Vacuğe de} mıni vat (mı ki va), eji (ki) yon, mua xoy ki yena, khalıkani (ki) nia vatênı
35.-i (maykek): saci, zerfeti, dırbeti, hengazi, kardi ,
36.–i: (neri) gezi, waşti (?)
37.-kar: zulımkar, gurekar, xızmekar, seydkar 38.-ker: arêker, jürker (zureker)
39.-khıl (-ıl): bakhıl, dakhıle, wakhıle, khêkhıl, aphıl
40.-kut: sirkut [kuyıtene ra}
41.-kır (-gir): pêşkıre
42.-lığ: xerclığ, zorlığ {Tırki ra}.2
43.-loçıkın: dergoloçıkın, sıpêloçıkın, xavloçıkın
44.-me: gostarme/gostarmiye, naletme
45.-o (-ro, -re): avaro, cêro, sero, vero
46.-ok: xıloke, hezoke (Krd.), qarqarok
47.-ond (-and?): sılond
48. -u[n] (-a[n], -o[n]): ga a n, ma ngon, Hesenan, ê domanano (hal)
49.-ber (-ver): serber, (kêber, teber; ber: kapi )
50.-za: bırarza, wereza, dereza
51.-keyna (-çêna): dedkeyna, bıraçêna
52.-li: delğeli, makinali, dertli, xêrli {Tırki ra}
53.-iye: a) Kırmanciye, Khurrmanciye b) isaniye, heywaniye, domaniye, tewraniye {fekê Vartoy de -tiye ki esta}
54.-ıstan: zımıstan, serestan (şehrestan), guli stan
55.–ter (-tır): binetero (bin + -ter + roce)
56. - be t i (-feti, -veti) dırbeti, zerbeti ??
57.-wan (-van): seydwan, raywan, gavan, golıkvan
58.-waz: xêrwaz
59.-wes: alefeweş, zoneweş
60.-ês: vewrês (hewrês, çığ), gewrês
61.-endi: şalendi {Varto}
62.-pe: çıraxpe
63.-şêle (-sêle): mısêle, tasêle
64.–şan (-san): qurdeşan {şanaene ra}

PEYBEN DÊ SIFETİ

1. -a: weşa weş, renga reng
2. -alek (-olık): qıçalek {fekê Têrcani de}, çaçolık, qitalek
3. –aniye (aine; anêni): kemaniye, tenganiye, roştaniye, ro s naiye
4. -anki: khovkhanki {khovık + -ane + -ki}
5. -ela: surela, sıpêla
6. -ek (-i k): surek, zerdi k
7. -êr: zêdêr, rındêr, vêşêr, hurdiyêr, pilêr, zafêr
8. -ecet (-ezet, -ejet): nêmecet
9. -in: berzin

PEYBENDÊ WEXTQESEY

1. -ene: kerdene, wastene, werdene, diyene
2. –an: a) ercan, varan, heredan, (çımedecan) b) keleverdane
3. -e: bırre (‘bırrnaene’ ra. “Bırra Heqi”)
4. –e: sederneke
5. -ine (-êni): 1. çırpêni, naline 2. derzine (derjêni)
6. -ık (-ok): kuxıke, xeneqoke, berreqok
7. -iaene (-ıyayış): kişiyaene, rovıleşiyaene
8. -ış (-iş, -is): wendış, gurenaiş, çırtaiş, mıradiş
9. -e: vêşae, ronişte/roniştiye, nuste, beste
10.-iye: (nê)biyaiye {-e + -iye}, zariye, çıziye
11.-naene: musnaene, resnaene, dacnaene, perrnaene
12.-oğ: kerdoğ, vatoğ, nustoğ
13.-enık (-onık): tersonık, lerzenık, berbonık, sermonık, asonık
14.-eki: desteki {‘destene’ ra}
15.–atır: zibatır
16.–atiye: zibatiye.

PEYBENDÊ NAME U SIFETİ

1. -e [maykek]: xêre, tenge, kemere, terse (tersa mı ke...), rınde, xerce
2. -iye (-ey, -ê): a) dariye, yerğatiye, berbiye, weşey, enbazê b) rındekiye
3. -ki (-çi, -i): a) Zazaki, Almanki, Kırdaski, Farski b) khovkhanki, kırtki, cematki, arifki, heçki, peyserki
4. -ık; -ek: a) kêneke, vızık, lacek b) rındek, tırşıke, raştık, destık
5. -kek: jükek, maykeke, qıckek

PEYBENDÊ AMARE U ZERFİ

1. -ine: (-in, -ın): a) jüine, dıdine, hirêine b) pêroine, zafine
2. –e: hewtaşme, vistserre
3. -emêna (-êmêna): hurdemêna, hirêmêna, çaremêna
4. -let: dılet
5. -pize: dıpize, hirepize
6. –ae (-ay): hawtae, çendae, hendae, xeylae

PEYBENDÊ BİNİ

1. -e-: çımekor, leweher, alefewes, lekasewer