Zazaca köken olarak bin yıllardan beri var olduğuna rağmen çok geç yazı diline dökülmüştür. Bu yüzden şiveden şiveye ses bakımından farklılıklar olabilir. Günümüzde her yazar genelde kendi lehçesinde yazar. Ortak bir dilin zeminini kurmak için bilimsel ve tarihsel argümanlar sunulması lazım. Çünkü her bir Zazaca konuşan kendi yöresinin şivesini doğru olarak farzeder. Bu dil birliğini sağlamak için birincisi ağız farklılıklarının nasıl oluştuğu ikincisi ortak yazı dilinde hangi formların tercih edilmesi gerektiği açıklanmalı. Tabii ki bütün kelimeleri esas almak büyük ve geniş çaplı bir çalışma gerektirir. Bu yüzden bu makalede Zazaca içindeki en temel ve belirgin ses değişimine değinildi, -ıwa- sesinin evrimi ve şiveler arasındaki telaffuzu sergilenecek.

IWA sesi

Eski İranca yazıtlarında -wā- (örneğin Zerdüşti Avestacada hizwā- "dil", Pehlevicede izwān olur), -uwā- (örneğin Pehlevice cuwān "genç", Partçada yuwān olur) veya -ubā- (örneğin Pehlevice şubān "çoban") olarak kayıtlı. Bunların tümü Zazacada -ıwa- olarak bütünleşmiştir.

Sözcükler

cıwamêrd eril ad erkek. İki tane parçadan oluşur: cıwan "genç" (-n son ses düşer) + mêrd "adam". Sözcük içerisindeki -ıwa- şivesel olarak -üa- (cüamêrd > ciamêrd ~ ciamord) veya -a- (camêrd) olur. Eşkökenli: Kurmanci cıwamêr, camêr, Farsça cevān-merd.

cıwanıke dişil ad hanımefendi. Üç tane parçadan oluşur: cıwan "genç" + -ık "küçültme veya ad eki" + -e "dişil soneki". Sözcük içerisindeki -ıwa- şivesel olarak -üa- (cüanıke > cianıke) veya -a- (canıke) olur. Eşkökenli: Kurmanci cıwanık, canık.

cıwani eril ad tay at. İki tane parçadan oluşur: cıwan "genç" + -i "sıfat veya ad soneki". Sözcük içerisindeki -ıwa- şivesel olarak -üa- (cüani) veya -a- (cani) olur. Eşkökenli: Kurmanci cıwanik, cani.

sıware dişil ad ağıt. Sözcük içerisindeki -ıwa- şivesel olarak -üa- (süare > şüare > şiare) olur. Eşkökenli: Farsça sūgārī.

sıwari, sıwariye ad atlı, süvari. İki tane parçadan oluşur: sıwar "atlı" + -i "sıfat veya ad soneki". Sözcük içerisindeki -ıwa- şivesel olarak -üa- (süari > şüari) olur. Eşkökenli: Kurmanci sıwar, Farsça sūvār.

şıwane, şıwaniye ad çoban. Sözcük içerisindeki -ıwa- şivesel olarak -üa- (şüane) olur. Eşkökenli: Kurmanci şıvan, Farsça şubān.

zıwa sıfat kuru. Sözcük içerisindeki -ıwa- şivesel olarak -üa- (züa > jüa) olur. Eşkökenli: Kurmanci zıwa.

zıwan eril ad dil, lisan. Sözcük içerisindeki -ıwa- şivesel olarak -üa- (züan > jüan > jian), -a- (zan > zon, zun), -ıwo- (zıwon) veya -ıwe- (zıwen) olur. Eşkökenli: Kurmanci zıman (< zıvan), Farsça: zebān.